Những năm qua công tác gia đình được Huyện ủy, UBND huyện, các cấp, các ngành, đoàn thể trong huyện luôn quan tâm đầu tư cho công tác gia đình. Trên cơ sở tổng kết 5 năm thực hiện Chỉ thị số 49-CT/TW ngày 21-2-2005 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa IX). Ban Thường vụ Huyện ủy tiếp tục đề ra chương trình hành động số 14 về xây dựng gia đình trong thời kỳ CNH, HĐH đất nước; tập trung công tác tuyên truyền và xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác gia đình; nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý nhà nước về công tác gia đình. Đã hình thành Ban chỉ đạo phòng, chống bạo lực gia đình huyện và 17/17 xã, thị trấn, với 216 thành viên để giúp cấp ủy, thủ trưởng cơ quan triển khai thực hiện nhiệm vụ đề ra. Phòng Văn hóa – thông tin bố trí 1 chuyên viên và xã, thị trấn phân công cán bộ văn hóa – xã hội phụ trách, theo dõi công tác gia đình; 86/86 thôn, khu phố hiện có 254 công tác viên làm công tác dân số, gia đình và trẻ em. Kiện toàn Ban chỉ đạo bảo vệ, chăm sóc trẻ em huyện, Ban chỉ đạo thực hiện các Đề án “giáo dục 5 triệu bà mẹ nuôi dạy con tốt”, “tuyên truyền, giáo dục phẩm chất đạo đức phụ nữ Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” và “hỗ trợ phụ nữ học nghề, tạo việc làm”…; nâng cao chất lượng các Câu lạc bộ “tiền hôn nhân”, “không sinh con thứ ba”. Thành lập 29 Câu lạc bộ “gia đình phát triển bền vững” ở thôn, khu phố và 86 nhóm phòng, chống bạo lực gia đình. Hầu hết cán bộ, công tác viên làm công tác gia đình đều được bồi dưỡng, tập huấn kỹ nghiệp vụ về công tác gia đình, phổ biến các bộ luật liên quan đến công tác gia đình nên nâng dần chất lượng, hiệu quả năng lực vận động xây dựng gia đình. Các tổ chức và đội ngũ cán bộ làm công tác gia đình đã có nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả.
Các cấp, các ngành, các đoàn thể và các địa phương đã bám sát tiêu chuẩn gia đình văn hóa và tiêu chí xây dựng nông thôn mới để tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện, tạo nên sự chuyển biến về nhận thức trong cấp ủy, chính quyền các cấp và các tầng lớp nhân dân về vai trò, vị trí của xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc, đáp ứng tiến trình CNH, HĐH đất nước, trong xu thế hội nhập và phát triển. Các đoàn thể thường xuyên lồng ghép phong trào xây dựng gia đình văn hóa với các nội dung thi đua: sản xuất, kinh doanh giỏi, xóa đói, giảm nghèo; “Ông bà, cha mẹ mẫu mực con cháu thảo hiền”, “Nuôi con khỏe, dạy con ngoan”, “Gia đình, dòng họ hiếu học”… Các gia đình thường xuyên nhắc nhở các thành viên chăm lo xây dựng gia đình hòa thuận; đoàn kết tương trợ trong cộng đồng; thực hiện tốt nghĩa vụ công dân; sống kỷ cương, giao tiếp ứng xử lễ phép, gương mẫu chấp hành quy ước, hương ước của địa phương.
Nhiều địa phương đã làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến về nội dung, tiêu chuẩn xây dựng gia đình văn hóa, tổ chức việc bình xét, công nhận danh hiệu “Gia đình văn hóa” theo đúng nội dung và tiêu chí. Những năm gần đây việc xây dựng thôn, khu phố văn hóa và gia đình văn hóa theo hướng thực chất. Cuối năm 2012, có 88,4% gia đình (34.419 hộ) đạt chuẩn “gia đình văn hóa”, 79,9% gia đình (17.042 hộ) được công nhận “gia đình hiếu học”. Một số hủ tục lạc hậu trong việc cưới, tang, lễ hội và các tệ nạn rượu say, mê tín dị đoan giảm rõ. Số vụ bạo lực giảm dần qua hàng năm (287 vụ năm 2010, 252 vụ năm 2011 và 214 vụ năm 2012), từ năm 2009 đến nay không xảy ra tình trạng bạo lực trẻ em trong gia đình. Đặc biệt, thực hiện đạt các chỉ tiêu hàng năm về tỷ lệ hộ thoát nghèo và vươn lên làm giàu, công tác kế hoạch hóa gia đình, giảm tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng; bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân,giữ gìn vệ sinh môi trường,trật tự an toàn xã hội.. đã tạo bước chuyển biến tiến bộ rõ nét trong công tác gia đình trong thời gian qua.
Tuy nhiên vẫn còn nhiều tồn tại, yếu kém như một số cấp ủy, chính quyền, Mặt trận, đoàn thể ở cơ sở chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc nên chưa quan tâm thường xuyên đến công tác gia đình ; nhiều gia đình chưa thể hiện đầy đủ trách nhiệm trong việc phụng dưỡng người cao tuổi, chăm sóc, giáo dục, quản lý con cái; tình trạng ly hôn, ly thân cao hơn trước; tư tưởng “trọng nam khinh nữ” vẫn còn chi phối trong một bộ phận nhân dân; tội phạm, vi phạm, tệ nạn xã hội có chiều hướng gia tăng trong thế hệ trẻ, có nguy cơ phá vỡ hạnh phúc của nhiều gia đình; một số giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam phai nhạt dần; đời sống vật chất, tinh thần của một bộ phận gia đình, nhất là vùng cao, vùng đồng bào nhân tộc thiểu số chậm được cải thiện.
Trong thời kì CNH – HĐH, gia đình phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Mặt trái của nền kinh tế thị trường và lối sống thực dụng ích kĩ, đề cao tự do cá nhân…đã tác động mạnh đến giá trị truyền thống và lối sống tốt đẹp trong một số gia đình. Nhiều gia trị đạo đức của gia đình đang bị mai một, có biểu hiện xuống cấp. Tệ nạn xã hội đang xâm nhập vào gia đình. Vấn đề gia tăng dân số vẫn là nỗi lo. Kết cấu hạ tầng ở nhiều nơi cũng chưa đáp ứng cho việc nâng cao chất lượng cuộc sống gia đình… Chính vì vậy công tác gia đình trong thời kì đẩy mạnh CNH-HĐH cần hướng tới mục tiêu: ổn định, cũng cố và xây dựng gia đình theo tiêu chí: ít con (mỗi cặp vợ chồng chỉ một hoặc hai con), no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, mỗi gia đình là tổ ấm của mỗi người và là tế bào lành mạnh của xã hội. Theo đó, các cấp ủy, chính quyền cần chỉ đạo lồng ghép công tác gia đình với phong trào “toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, trong đó trọng tâm là: xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, xây dựng thôn, khu phố văn hóa, gia đình văn hóa. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về hôn nhân gia đình, Luật phòng chống bạo lực gia đình; tuyên truyền giáo dục phẩm chất, đạo đức, lối sống trong gia đình trên các phương tiện truyền thông đại chúng và qua sinh hoạt của các đoàn thể. Duy trì và nâng chất lượng hoạt động các Ban chỉ đạo, các Câu lạc bộ, các nhóm hoạt động và nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác gia đình từ huyện đến cơ sở đủ mạnh để làm tốt công tác này. Coi việc phát huy giá trị truyền thông văn hóa gia đình là vấn đề quan trọng trong công tác chỉ đạo xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở. Đẩy mạnh các hoạt động văn hóa như tôn vinh các gia đình văn hóa, triển khai các lớp học về phòng chống bạo lực gia đình, các diễn đàn chia sẽ kinh nghiệm nuôi dạy con cháu để các bậc ông bà, cha mẹ học tập lẫn nhau. Qua đó, trang bị kiến thức và hướng dẫn kĩ năng giữ vững hạnh phúc gia đình cho mọi người, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Lê Thương