Nói về cuộc đời làm cách mạng, bà Chất cho biết thêm: Từ khi bà sinh ra đến năm 1958 được cha mẹ nuôi ăn học hết bậc Trung học cơ sở. Đến cuối năm 1958, bà giác ngộ cách mạng rồi xung phong vào Đoàn binh vận nội tuyến. Từ năm 1961 đến năm 1970 bà chuyển về công tác đội Quân báo Thị xã Phan Thiết, lúc ấy bà mang quân hàm Trung sỹ. Do có nhiều thành tích trong chiến đấu nên năm 1971, bà vinh dự được đứng vào hàng ngũ Đảng cộng sản Việt Nam. Bà nhấn mạnh, đặc biệt vào lúc 8 giờ sáng ngày 20 tháng 1 năm 1971, một trận đánh quyết tử với quân thù, chẳng may bà bị địch bắt tạm giam 3 tháng ở Phan Thiết rồi chúng đưa bà ra Côn Đảo. Bọn chúng đưa bà vào xà lim tra tấn hết sức dã man, hòng lấy lời khai của bà. Nhưng vói khí tiết và lời thề danh dự của một Đảng viên luôn trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với Bác Hồ kính yêu,bà vẫn một mực không khai lấy nửa lời. Không khai thác được gì ở bà, chúng chuyển bà sang phòng giam án tử hình nhằm đe dọa tinh thần để bà khai nhưng bà vẫn một lòng theo đảng và quyết không hé răng khai nửa lời. Chúng dùng nhiều biện pháp tra tấn nhưng cũng đều vô hiệu.

Chiến thắng vĩ đại của quân và dân ta kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ bằng chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Ngày 30 tháng 4 năm 1975 bà được đồng đội đưa về đất liền và được đưa vào bệnh viện Sài Gòn điều trị những vết thương do bọn Mỹ Ngụy tra tấn dã man. Sau khi sức khỏe hồi phục, bà về lại đơn vị công tác. Đến năm 1978, do sức khỏe yếu nên bà được về nghỉ hưu theo chế độ bệnh binh. Bà được Nhà nước công nhận là Thương binh hạng 2/4. Ngoài ra, bà được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương kháng chiến hạng nhì và được tặng kỷ niệm chương “Chiến sỹ cách mạng bị địch bắt tù đày”.

Ông Nguyễn Văn Minh nguyên là Đại đội trưởng đơn vị Quân báo, sau ngày giải phóng ông công tác tại tỉnh đội Thuận Hải (nay là tỉnh đội Bình Thuận) với chức vụ Phó Tham mưu trưởng Tỉnh đội và hiện nay ông công tác tại Hội Cựu chiến binh tỉnh Bình Thuận. Ông Minh cho biết: “Đồng chí Nguyễn Thị Chất là Đảng viên, một chiến sỹ Quân báo của Thị đội Phan Thiết. Trong công tác cũng như trong chiến đấu, đồng chí mưu trí, dũng cảm và lập được nhiều chiến công được cấp trên khen thưởng nhiều bằng khen, giấy khen và được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương kháng chiến hạng nhì. Năm 1971, bị địch bắt tra tấn dã man nhưng với khí tiết trung kiến của người nữ chiến sỹ cách mạng đồng chí quyết không khai lấy nửa lời. Đồng chí Nguyễn Thị Chất là một tấm gương tiêu biểu xứng đáng cho thế hệ trẻ Việt Nam học tập noi theo…”.

Hiện nay, bà đã ngoài 70 tuổi và đang sống trong căn nhà tình thương ở xóm 7, thôn Phú Thái-xã Hàm Trí, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận. Trong cuộc sống đời thường, bà luôn giữ phẩm chất của người Đảng viên, người chiến sỹ cách mạng năm xưa, luôn nêu cao phẩm chất anh bộ đội Cụ Hồ và bà luôn gương mẫu chấp hành các chủ trương chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, thực hiện tốt các quy định của địa phương. Bà sống hòa đồng và luôn sẵn sàng giúp đỡ mọi người có hoàn cảnh nghèo, khó khăn nên được mọi người dân tin yêu./.

Đỗ Khắc Thể.