Trước khi có chỉ thị 10 CT/TW ngày 30/03/2007 của Ban bí thư về nâng cao chất lượng chi bộ, các cấp ủy trong Đảng bộ đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt chi bộ định kỳ hàng tháng theo quy định của Điều lệ Đảng, song nội dung sinh hoạt chi bộ nhiều nơi còn dàn trãi, chung chung, một số chi bộ cơ quan hành chính, y tế, trường học còn nặng về công việc chuyên môn, chưa quan tâm đúng mức công tác xây dựng Đảng; chưa xác định được những vấn đề trọng tâm cần tập trung thảo luận; tinh thần tự phê bình và phê bình của một số đảng viên còn hạn chế; số lượng đảng viên tham dự sinh hoạt chưa đủ, chưa đều; có nơi ghi biên bản sinh hoạt chi bộ còn sơ sài.
Từ sau khi thực hiện Chỉ thị 10 các Ban Bí thư đã khắc phục rõ tình trạng yếu kém trên; chất lượng sinh hoạt chi bộ có chuyển biến tích cực. Các chi bộ đã duy trì nề nếp chế độ sinh hoạt định kỳ hàng tháng theo đúng quy định của Điều lệ Đảng; nhiều chi bộ đã tập trung thảo luận, bàn bạc, đánh giá tình hình, kết quả thực hiện nhiệm vụ công tác tháng qua; xác định những việc làm được, chưa làm được và nguyên nhân hạn chế khuyết điểm, cũng như vấn đề vướng mắc mới phát sinh thuộc phạm vi lãnh đạo của chi bộ và những đề xuất, kiến nghị của đảng viên, quần chúng để có biện pháp giải quyết hoặc báo cáo cấp trên giải quyết. Đồng thời đề ra nhiệm vụ của chi bộ cần tập trung thực hiện trong tháng tới. Nội dung, chất lượng sinh hoạt khá phong phú, sát đúng với từng loại hình tổ chức Đảng và tình hình thực tế của chi bộ. Đa số các chi bộ thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, nêu cao tinh thần tự phê bình và phê bình, nêu cao trách nhiệm của đảng viên trong xây dựng chi bộ. Đã kịp thời triển khai, quán triệt cac chỉ thị, nghị quyết và sự chỉ đạo của cấp ủy cấp trên; cụ thể hóa bằng nhiệm vụ cụ thể tại chi bộ; gắn nội dung sinh hoạt chi bộ với triển khai thực hiện cuộc vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, thực hiện nghị quyết trung ương 4 (khóa XI) về một số vấn đề cấp bách trong công tác xây dựng Đảng hiện nay với nhiều nội dung giáo dụcl, rèn luyện, tạo sự chuyển biến về tư tưởng, đạo đức lối sống và nêu cao hơn về ý thức trách nhiệm của người đảng viên. Tỷ lệ đảng viên tham gia sinh hoạt hàng tháng từ 80 – 95%; đa số đảng viên vắng mặt đều có xin phép và có lý do chính đáng.
Tuy nhiên, việc chuẩn bị nội dung, chương trình sinh hoạt ở một số nơi vẫn còn hạn chế. Đáng chú ý là một số ít chi bộ trực thuộc đảng ủy các xã vùng cao chưa thực hiện tốt chế độ sinh hoạt chi ủy, chi bộ định kỳ hàng tháng theo quy chế. Vẫn còn tình trạng bỏ sinh hoạt chi bộ một vài kỳ ở các năm trước như nêu trên. Một số Đảng ủy xã, thị trấn chưa thường xuyên duy trì chế độ giao ban, hội ý để chuẩn bị nội dung cho cuộc họp Đảng ủy. Nội dung sinh hoạt cấp ủy, chi bộ định kỳ hàng tháng ở một số chi bộ cơ sở khối cơ quan và chi bộ thôn, khu phố chậm cải tiến, còn dàn trải, chưa chú ý kiểm điểm đánh giá việc thực hiện những nhiệm vụ trọng tâm, bức xúc. Một số chi bộ nhất là chi bộ trực thuộc Đảng ủy xã, thị trấn quản lý, phân công đảng viên thiếu chặt chẽ, chưa thường xuyên theo dõi đánh giá việc đảng viên thực hiện nhiệm vụ được chi bộ phân công; để đảng viên bỏ sinh hoạt nhiều kỳ không rõ lý do nhưng chậm kiểm điểm xử lý, chấn chỉnh. Phần lớn các chi bộ trực thuộc chưa thực hiện việc sinh hoạt chuyên đề 1 lần /quý theo Hướng dẫn 34 của ban tổ chức Tỉnh ủy. Hầu hết các chi bộ thôn, khu phố, do không có điều kiện máy vi tính và kinh phí nên chưa gửi trước dự thảo báo cáo cho đảng viên để nghiên cứu, chuẩn bị ý kiến tham gia phát biểu tại cuộc họp chi bộ. Trong sinh hoạt chi bộ, nhiều đồng chí chủ trì chưa chú ý gợi ý những nội dung quan trọng để đảng viên thể hiện chính kiến của mình nên nhiều nơi số đảng viên trẻ còn e ngại, ít phát biểu trong các cuộc họp, sinh hoạt chi bộ. Trong đấu tranh xây dựng nội bộ, tự phê bình và phê bình ở nhiều cấp ủy, chi bộ còn nể nang, không mạnh dạn góp ý phê bình tập thể, đồng chí mình; việc phê bình, chất vấn về hoạt động của tổ chức đảng và đảng viên chưa thực hiện được. Nhìn chung, chất lượng sinh hoạt chi bộ có nâng lên so với trước khi có chi thi 10 của Ban bí thư, nhưng con chậm và không đều; năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở Đảng còn nhiều bất cập so với yêu cầu nhiệm vụ hiện nay.
Nguyên nhân những hạn chế khuyết điểm nêu trên chủ yếu là do: Việc quán triệt, triển khai thực hiện chỉ thị 10 của Ban bí thư ở một số nơi làm chưa tốt. Công tác chỉ đạo của Ban Thường vụ Huyện ủy trên một số mặt chưa sâu, thiếu giải pháp đồng bộ, hiệu quả; chưa thường xuyên chỉ đạo kiểm tra, chấn chỉnh và sơ kết rút kinh nghiệm để chỉ đạo xử lý những vấn đề khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Một số bí thư chi bộ còn hạn chế về năng lực lãnh đạo, chưa nắm chắc nội dung, quy trình, chưa nêu cao trách nhiệm trong nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ.
Qua hơn 5 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 10 của Ban Bí thư (khóa X) về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, có thể rút ra một số kinh nghiệm như sau:
- Thường xuyên củng cố, kiện toàn cấp ủy đủ số lượng; trong đó người đứng đầu cấp ủy phải có năng lực, trình độ, phẩm chất đạo đức, uy tín và nghiệp vụ công tác Đảng.
- Các cấp ủy cơ sở và chi bộ trực thuộc phải xác định rõ chức năng, nhiệm vụ và mối quan hệ công tác với các tổ chức trong hệ thống mới có thể phát huy năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng.
- Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, hướng dẫn của cấp trên và kịp thời sơ kết đánh giá, rút kinh nghiệm trong quá trình triển khai thực hiện.
Minh Thư