Liên tục trong nhiều năm qua, tiêu chí về giảm tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên là một trong những tiêu chí quan trọng phải đạt để được công nhận danh hiệu thôn, khu phố, gia đình văn hóa; cơ quan, đơn vị có nếp sống văn minh. Trong Đề án thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” giai đoạn 2010-2015, UBND huyện đã xây dựng một số chỉ tiêu về DS-KHHGĐ như quy định về tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên, tỷ lệ đặt vòng, đình sản,… để làm tiêu chí đánh giá, xem xét, bình chọn, công nhận các danh hiệu văn hóa. Đây là một trong những tiêu chí “cứng”, bắt buộc trong quá trình thẩm định, xem xét hồ sơ trước khi được công nhận danh hiệu.

Trên cơ sở đó, Mặt trận, các đoàn thể và các tổ chức xã hội từ huyện đến xã, thị trấn đã tăng cường công tác tuyên truyền trong đoàn viên, hội viên và nhân dân về chính sách DS-KHHGĐ. Đặc biệt chú trọng việc sơ kết, rút kinh nghiệm và nhân rộng mô hình câu lạc bộ không sinh con thứ 3 và mô hình khu dân cư không có người sinh con thứ ba, khuyến khích các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ chọn cho mình một trong những phương pháp tránh thai an toàn, tránh tình trạng sinh dày, sinh nhiều, thực hiện mô hình gia đình ít con, đảm bảo hạnh phúc gia đình, an toàn về sức khỏe. Ban Thường vụ Huyện ủy còn thông qua các Ban Chỉ đạo cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” để giám sát, nắm tình hình thực hiện các tiêu chí có liên quan đến chính sách DS-KHHGĐ, nhất là tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên, chỉ tiêu về đặt vòng, đình sản, tình hình vi phạm chính sách DS-KHHGĐ trong cán bộ, đảng viên để chỉ đạo, xử lý kịp thời.

Do vậy, có thể khẳng định, những tiêu chí như “hạn chế, tiến đến không có người sinh con thứ ba trở lên” trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đã là một trong những chiếc “phanh” hãm tỷ lệ sinh nói chung và tỷ lệ sinh con thứ ba rất hiệu quả.

Nhờ vậy, việc thực hiện chính sách DS-KHHGĐ trên địa bàn huyện đã có nhiều chuyển biến tích cực. Quy mô gia đình ít con từng bước trở thành ý thức tự giác trong mỗi gia đình, nhất là các cặp vợ chồng trẻ. Riêng năm 2011, toàn huyện đã vận động được 1.867 ca đặt vòng và 81 ca đình sản, đồng thời có chú trọng các biện pháp kiểm soát sinh con thứ 3. Nhờ đó, tỷ lệ giảm sinh năm 2011 đạt 0,036%; tỷ lệ phụ nữ sinh con thứ 3 trong năm giảm còn 15,14%.

Tuy nhiên, việc lồng ghép chính sách DS-KHHGĐ vào phong trào“Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” hiện còn nhiều khó khăn, lúng túng; nhất là tỷ lệ sinh con thứ 3 ở một số địa bàn còn khá cao, làm hạn chế kết quả bình xét các danh hiệu trong phong trào “TDĐKXDĐSVH”.

Trong Chương trình hành động số 15 ngày 08/06/2011 của Ban Thường vụ Huyện ủy về tiếp tục đẩy mạnh chính sách Dân số - kế hoạch hóa gia đình đã đề ra mục tiêu đến năm 2015 phải giảm mạnh tỷ suất sinh, phấn đấu mỗi cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ thực hiện mô hình gia đình có một hoặc hai con và không ngừng nâng cao chất lượng dân số về thể chất, trí tuệ, tinh thần trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của huyện.

Để đạt được mục tiêu trên, các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận, các đoàn thể phải tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức vận động thực hiện công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình một cách quyết liệt và hiệu quả hơn. Chú trọng công tác tuyên truyền vận động cán bộ và nhân dân thực hiện tốt chính sách DS-KHHGĐ, trong đó nêu cao vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên và thực hiện phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng”. Tiếp tục duy trì việc đưa các chỉ tiêu quan trọng về DS-KHHGĐ vào hệ thống tiêu chí để bình xét danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn, khu phố văn hóa”, “Cơ quan, đơn vị có nếp sống văn minh” theo hướng nâng dần chất lượng./.

Trần Thành