Dưới sự lãnh đạo của Khu ủy Khu VI, Tỉnh ủy và Huyện ủy Hàm Thuận cùng với sự chi viện của lực lượng vũ trang Khu VI, của tỉnh, Quân và Dân Hàm Thuận với truyền thống đoàn kết và ý chí bất khuất, kiên cường đã vùng lên đấu tranh chính trị, vũ trang kết hợp để diệt ác, phá kèm, phá ấp chiến lược. Hàng nghìn trận đánh lớn nhỏ đã diễn ra trong suốt 21 năm gây cho địch nhiều tổn thất nặng nề cả về sinh lực, tinh thần và thiệt hại khí tài, cơ sở hạ tầng quân sự.
Khi thời cơ chín muồi, vào ngày 08/4/1975, Quân và Dân Hàm Thuận phối hợp với các đơn vị bộ đội của Tỉnh và Khu VI đã tấn công, giải phóng Chi khu quận lỵ Thiện Giáo (tại Ma Lâm). Đây là trận đánh mở đầu quá trình giải phóng Hàm Thuận, đến ngày 13/4 giải phóng đến Hàm Chính, Phú Long, đến đêm 18/4 huyện Hàm Thuận được giải phòng hoàn toàn cùng với thị xã Phan Thiết.
Qua hai cuộc kháng chiến trường kỳ, Hàm Thuận có hơn 6.000 cán bộ, chiến sĩ và đồng bào đã hy sinh, hơn 5.000 người bị thương tật do chiến tranh và bị địch tra tấn, tù đày, nhiều gia đình đã mất đi từ 3 đến 5 người con thân yêu. Nhiều địa danh của Hàm Thuận đã đi vào lịch sử như “Khu Lê bất khuất”, “Tam Giác kiên cường”, “Đường Tám rực lửa chiến công”,“Nam Sơn trung dũng”. Với những đóng góp to lớn cho cách mạng, năm 1978, Quân và Dân huyện Hàm Thuận đã vinh dự được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Các đơn vị bộ đội, địa phương và cá nhân được phong tặng danh hiệu anh hùng là: Đơn vị C 430 Hàm Thuận, Đơn vị C 450 Thuận Phong, Ban An ninh Hàm Thuận; 13/17 xã, thị trấn: Hàm Liêm, Hàm Chính, Hàm Thắng, Hồng Liêm, Hồng Sơn, Hàm Đức, Hàm Hiệp, Hàm Phú, Hàm Trí, Đông Giang, La Dạ, thị trấn Ma Lâm và Phú Long; 11 cá nhân là Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân gồm Từ Văn Tư, K’ Đen, Nguyễn Hội, Nguyễn Thị Ngư, Đặng Văn Lãnh, Lương Văn Năm, Phạm Thị Mai, Trương Sanh Thạch, Ngô Thị Ngư, Nguyễn Thị Hòa và cụ Nguyễn Hinh (truy tặng); có 796 Bà mẹ Việt Nam anh hùng, 89 gia đình có công được phong tặng, truy tặng Huân Chương độc lập.
Cùng với Tỉnh và cả nước trong 46 năm xây dựng và phát triển (38 năm chia, tách huyện), Hàm Thuận Bắc đã có những bước phát triển vượt bậc. Kinh tế khởi sắc, cơ sở hạ tầng quan trọng phục vụ dân sinh kinh tế như điện, thủy lợi, giao thông, trường học, trạm y tế, nhà văn hoá… được đầu tư xây dựng mới khang trang đáp ứng được nhu cầu thiết yếu của người dân. Hoạt động văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ, nhất là công tác giáo dục, y tế, xây dựng đời sống văn hóa, đền ơn đáp nghĩa, chăm lo đời sống cho người nghèo...; đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số có nhiều chuyển biến, tiến bộ. Đời sống phần lớn nhân dân cải thiện đáng kể, từ cảnh thiếu đói triền miên sang đủ ăn và có dư để xuất khẩu, hộ giàu, khá tăng lên, hộ nghèo giảm mạnh; quốc phòng an ninh được giữ vững. Xây dựng nông thôn mới đạt nhiều kết quả, bộ mặt đô thị, nông thôn ngày càng thêm khởi sắc.
Kỷ niệm 46 năm Giải phóng Hàm Thuận là dịp để cán bộ, đảng viên và Nhân dân Hàm Thuận Bắc ôn lại lịch sử đấu tranh hào hùng của quê hương, mảnh đất kiên trung trong 2 cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm và tay sai đầy hy sinh, gian khổ nhưng rất anh dũng tự hào. Qua đó, củng cố niềm tin và phát huy truyền thống cách mạng, ý chí, tự lực, tự cường trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân Hàm Thuận anh hùng, cùng với cả nước xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn hiện nay.