Để đối phó với tình hình, Đảng, Việt Minh ở Hàm Thuận đã cùng cả tỉnh tổ chức lực lượng vũ trang từ tỉnh, huyện đến cấp xã. Lực lượng vũ trang ra đời đã tổ chức nhiều trận đánh lớn nhỏ tiêu diệt địch gây cho chúng nổi khiếp sợ nhờ đó góp phần bảo vệ nhân dân. Ngay từ buổi đầu khi thực dân Pháp đưa quân càn quét tại Hàm Thuận, lực lượng vũ trang của ta đã tổ chức các trận đánh tiêu diệt chúng. Một trong những trận đánh mở đầu gây tiếng vang lớn đó là  “Trận vận động phục kích toán lính Commados của Dân quân du kích xã Tân Hòa” (nay là xã Hàm Chính) diễn ra vào ngày 05/9/1947 tại thôn Mỹ Thạnh. Trận đánh này do Chi bộ Đảng xã trực tiếp bàn bạc và giao trách nhiệm nghiên cứu, tổ chức chỉ huy cho đồng chí Sáu Dụng cùng các đồng chí khác với 3 khẩu súng, vài viên đạn cùng gậy gộc, giáo mác... cụ thể trận đánh diễn ra như sau:

Nắm được thói quen hành quân ăn cướp của địch ta tổ chức phục kích chia thành 3 tổ, tổ đồng chí Long bám sau lưng địch, tổ đồng chí Dụng phục ở suối Đập ông Danh chận đường chạy , tổ đồng chí Lưu đón đầu, tất cả sẵn sàng đợi địch đến. Sáng chủ nhật ngày 05/9/1947, một toán lính Commados gồm 10 tên lùng sục vào Bình An (nay thôn Bình An- Hàm Chính-Hàm Thuận Bắc) nhưng không tìm kiếm được gì vì nơi đây chẳng còn gì để cướp, nhân dân đã chạy lánh nạn. Đến trưa chúng về đồn, nhưng có nhóm nhỏ gồm 3 tên tách toán tiến về thôn Mỹ Thạnh kế bên để kiếm ăn.

Ba tên giặc kéo vào nhà ông Chín Đường đầu xóm tra khảo của cải, chúng chuẩn bị đốt nhà. Lúc đó tổ đồng chí Lưu đã áp sát vào vị trí chặn đầu, tổ đồng chí Long cũng vừa bám sau lưng chúng. Một tên trong bọn định qua nhà khác ăn cướp thì gặp đồng chí Lưu, anh bắn 2 phát, phát thứ nhất đạn lép, phát thứ hai quá tầm nên không giết đượctên giặc, hắn bỏ chạy, lúc đó hai tên trong nhà chạy ra và la lên “Việt Minh, Việt Minh” đồng thời bắn loạn xạ và chạy thoát thân.

Chúng quay đầu chạy thì gặp đồng chí Long, anh bắn một phát làm tên giặc bị thương. Trước mặt và sau lưng giặc ta đều nổ súng cùng tiếng hô to xung phong, ta rượt đuổi chúng.

Đúng như dự đoán của ta, chúng tháo chạy về hướng đập ông Danh nơi tổ của đồng chí Dụng đang đợi. Khi chúng chạy đến cách 30m, đồng chí Dụng đã bắn một phát vào tên dẫn đầu, hắn ngã xuống súng văng ra, tên còn lại ném súng chạy thục mạng.

Đến lúc này cả 3 tổ của ta rượt đuổi chúng, hình thành thế bao vây chặt 2 tên còn lại. Ta thu ngay khẩu súng trường tên địch vừa bỏ lại và tiêu diệt tên bị thương vì hắn định bắn vào ta. Trong lúc đó anh Hai Thái đã dùng tầm vông quật ngã tên lính to xác nhất, bộ phận quân- dân còn lại lao vào đập chết ngay tên giặc gian ác gây nhiều nợ máu với nhân dân. Ta đã kiểm soát trận địa, thu thêm 2 súng trường (do Anh sản xuất).

Như vậy chỉ trong vòng 10 phút, lực lượng dân quân xã Tân Hòa của ta với vũ khí trang bị thiếu thốn đã tiêu diệt gọn 3 tên giặc ác ôn thu được 3 súng trường, 300 viên đạn và toàn bộ những gì mà chúng cướp được trả lại cho dân. Nhờ vậy đã bảo vệ được nhà cửa nhân dân ở Mỹ Thạnh.

Ngay sáng sớm hôm sau địch cho 1 đại đội lính trang bị súng ống, chia thành 3 mặt hùng hổ từ Phan Thiết tiến lên bao vây vùng có chiến sự tìm 3 tên giặc mất tích.

Chúng tràn vào xóm Mỹ Thạnh, hỏi các cụ già mà chúng gặp: có thấy Việt Minh đâu không?

Các cụ trả lời không thấy, chỉ thấy 3 tên lính của ông lớn lên đây và đã trở về đồn.

Không khai thác được, bọn chúng ra đồng tìm dấu vết. Thấy có dấu máu và dấu chân chúng lại hỏi dân. Các cụ bảo hôm qua có con chó dại cắn bậy bị dân rượt đánh chết bỏ xuống suối.

Trước lý lẽ sắc bén của bà con, chúng kéo quân về chấp nhận thua cuộc cay đắng. Tất cả những điều đó là do ta đã chuẩn bị từ trước.

Ngay trong chiều hôm đó khi kết thúc trận đánh, Chi bộ xã đã tổ chức nhân dân chôn dấu xác 3 tên giặc, xóa dấu vết trên đồng ruộng đồng thời chuẩn bị phương án, lý lẽ cho nhân dân chống bọn giặc đi khủng bố, trả thù vào ngày hôm sau. Nhờ đó dân ta không bị khủng bố trả thù.

          Như vậy dù trận đánh diễn ra trong thời gian ngắn, qui mô nhỏ, tiêu diệt chỉ 3 tên giặc nhưng sự kiện đó nói lên nhiều ý nghĩa. Trận đánh được Chi bộ Đảng xã chỉ đạo rất tốt; sự chuẩn bị và cách bày binh bố trận hợp lý của dân quân du kích non trẻ của xã; sau trận đánh, biết phán đoán tình hình diễn biến tiếp theo để tổ chức cho nhân dân ứng phó với giặc thành công. Không để cho giặc có cớ trả thù đồng bào. Đồng thời trận đánh nhỏ nhưng là lời cảnh cáo lớn đối với bọn giặc cướp. Từ sau trận đó, bọn chúng không dám lộng hành như trước. Đây là bài học lớn, chủ động đánh giặc bảo vệ xóm làng chứ không ỷ lại, chờ cấp trên của dân quân du kích xã Tân Hòa.

Cũng từ đây cho thấy Chi bộ Đảng một xã dù nhỏ nhưng biết tổ chức lãnh đạo nhân dân nhất định sẽ giành thắng lợi. Tiếng súng giết Tây của dân quân xã Tân Hòa từ những ngày đầu kháng chiến là niềm tự hào của nhân dân trong huyện Hàm Thuận mở đầu cho công cuộc kháng chiến chống Pháp thắng lợi.

Theo tác phẩm “Những trận đánh tiêu biểu trên địa bàn Hàm Thuận (1945-1975). 

VQ.