Vậy, tại sao “Đường Sara - Tầm Hưng chính quyền địa phương lại vận động người dân hiến đất” còn “Dự án tuyến mới Ma Lâm - Hàm Đức lại có phương án đền bù đất cho dân”?
Đường Sara - Tầm Hưng là tuyến đường liên xã có từ trước năm 1975. Tuyến này được sửa chữa nâng cấp nhiều lần, nhưng đến năm 2005 đã xuống cấp, mặt khác nhiều cầu cống tạm bợ, hỏng gây cản trở giao thông nhất là vào mùa mưa, lũ. Từ năm 2010, xã Hàm Đức, thị trấn Ma Lâm đề nghị Huyện nghiên cứu nâng cấp tuyến này để phục vụ dân đi lại. Năm 2013, Huyện khảo sát và đề nghị Tỉnh đầu tư nâng cấp. Vào thời điểm năm 2016-2018, lượng lưu thông thấp nên Tỉnh cho nâng cốt nền, nâng cấp mặt nhựa, xây một số cầu lớn mới, cống mới, có dự tính mở rộng khoản từ 1-5m tùy từng đoạn về sau. Thực hiện chủ trương“Nhà nước và Nhân dân cùng làm giao thông”, từ năm 2005 đến 2023, khi làm đường xã, thôn, liên xã, các địa phương tiến hành vận động Nhân dân “Hiến đất để làm đường” nhưng vẫn đền bù phần kiến trúc, hoa màu hợp lý, hợp tình.
Khi vận động dân hiến đất làm các tuyến đường, chính quyền luôn đặt ra vấn đề “an sinh xã hội”, tức là tính việc “diện tích đất mà người dân sẽ hiến nhỏ hay lớn, sau khi hiến có ảnh hưởng xấu đến cuộc sống của dân không”. Có thể một số hộ dân có diện tích đất hẹp, ít, nếu người dân phải hiến dọc tuyến đường từ 1 đến 2m thì sẽ mất rất nhiều đất! Sau khi khảo sát, chính quyền Ma Lâm và Hàm Đức đã đánh giá phần đất hiến đi của đại đa số hộ dân không ảnh hưởng xấu đến đời sống nên thống nhất tiến hành vận động. Bà con hiểu được ý nghĩa của việc nâng cấp đường, hiến một phần đất nhỏ nhưng đường mở rộng thì chính gia đình được hưởng lợi, nâng giá trị sử dụng đất của mình. Vì vậy đại đa số người dân đã đồng tình hiến đất. Cụ thể, tại tuyến Sara - Tầm Hưng có: 81/81 hộ thuộc Ma Lâm và 63/88 hộ thuộc Hàm Đức đã h.iế.n (14 hộ không hiến; một số hộ đồng ý, sau đó đổi ý).
Trước đó, từ năm 2005-2017 và sau này, nhiều tuyến đường khác (liên xã, liên thôn, bê tông nông thôn…) mở rộng từ 1 đến 3 m về 2 bên lề đường, người dân đã hiến đất với tổng diện tích hơn 60.000m vuông. Gần nhất, tại Phú Long có 87/87 hộ dân cuối tuyến (qua Phú Trường, Phú Cường) đã h.iế.n đất làm đường nội thị; hiện vẫn vận động dân hiến để hoàn thành tuyến đường...vv.
Vậy tại sao Dự án tuyến đường mới Ma Lâm - Hàm Đức có tính toán việc đền bù đất, ruộng, kiến trúc, hoa màu với số tiền dự kiến lớn?
Vì đây là tuyến đường mới hoàn toàn, dài 4.560 m, mặt đường rộng 18m, nền đường rộng 33m có vỉa hè và dải phân cách giữa. Bề rộng quy mô gần tương đương với đường Quốc lộ 1 hiện nay.
Tuyến mới Ma Lâm - Hàm Đức sẽ nối Quốc lộ 1 vào Cao tốc thông qua Quốc lộ 28 nhằm phát triển kinh tế - xã hội của người dân tại huyện; giảm lượng xe qua Quốc lộ 28; rút ngắn thời gian qua lại giữa Quốc lộ 1 - Cao tốc C01 và kết nối với Sân bay Phan Thiết về lâu dài; đồng thời giảm lượng xe qua tuyến Sara - Tầm Hưng. Do vậy sẽ phải thu hồi diện tích đất rất lớn của nhiều hộ, có hộ dự kiến sẽ thu hồi với diện tích hơn 1.000 m2/ hộ... đồng thời sẽ đền bủ giải tỏa kiến trúc của người dân đọc dự án. Đây cũng chính là lý do chính dẫn đến dự toán kinh phí thực hiện lên đến hơn 260 tỷ đồng.
Với diện tích đất cần thu hồi lớn như thế, nghĩa là nhiều hộ dân có thể mất đi phần lớn diện tích ruộng, đất, vậy làm sao chính quyền có thể vận động dân hiến đất đây! Nếu đây là tuyến cũ giống Sara - Tầm Hưng, chỉ mở lề đường mỗi bên 1-4m thì sẽ vận động dân hiến đất.
Như vậy, Dự án đường Ma Lâm - Hàm Đức đương nhiên phải có phương án đền bù, còn Tuyến Sara - Tầm Hưng chỉ nâng cấp, mở rộng lề đường thì vận động dân hiến đất như bao tuyến khác là hợp lý, hợp tình.
Đối tượng này biết rõ sự khác biệt giữa 2 tuyến đường nhưng vẫn cố ý đặt câu hỏi kèm câu khẳng định nhằm “chia rẻ lòng dân”, muốn dân bất mãn với chính quyền, gây khó về sau khi kêu gọi dân hiến đất làm đường. Có người dân nói: “Nhiều bài của đối tượng này mang màu sắc của tổ chức phản động Việt Tân”. Đối tượng này nhiều lần đăng bài sai sự thật, xuyên tạc lịch sử kháng chiến, x.ú.c p.hạ.m cá nhân và các tổ chức của Nhà nước... Nhiều lần bị cơ quan chức năng triệu tập, x.ử phạt nhưng cố chấp, không nộp phạt.