Những năm qua, cả hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở quan tâm hơn việc bảo vệ môi trường, tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của mỗi người dân về bảo vệ môi trường gắn với lồng ghép đưa nội dung tiêu chí bảo vệ môi trường vào phong trào “ Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và xây dựng nông thôn mới.Chú trọng triển khai các hoạt động bảo vệ môi trường nhân các sự kiện: “ Tuần lễ quốc gia về nước sạch và vệ sinh môi trường”, “ Ngày môi trường thế giới 5/6”… Đi đôi với tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và xử lý những vi phạm về môi trường, thực hiện tốt công tác quy hoạch và xây dựng các công trình bảo đảm vệ sinh môi trường. Duy trì nề nếp phong trào làm vệ sinh cơ sở, trường học, các tuyến giao thông; các hộ gia đình, chủ cơ sở sản xuất kinh doanh đăng ký thực hiện cam kết về bảo vệ môi trường, thu gom xử lý rác thải, nước thải; phát động phong trào trồng cây trong nhân dân; chuyển giao các phương pháp sử dụng phân thuốc bảo vệ thực vật, chất kích thích tăng trưởng cây trồng, vật nuôi, bảo đảm an toàn vệ sinh lương thực thực phẩm. Trong 2 năm 2011 – 2012 đã đưa ra khỏi quy hoạch 2 cụm công nghiệp Tây Ma Lâm và Hàm Trí do không bảo đảm các điều kiện vệ sinh môi trường. Đưa vào quy hoạch 36 nghĩa trang, 13 bãi chứa rác ở các xã, thị trấn, trong đó đã xây dựng và đưa vào sử dụng bãi chứa rác Xã Thô ( Hàm Trí); đã có thêm nhiều công trình mới về bảo đảm vệ sinh môi trường; đến nay toàn huyện có 97,26% số hộ sử dụng nước sinh hoạt vệ sinh, tăng 7,25% và 96,85% số hộ có công trình vệ sinh đạt tiêu chuẩn, tăng 8,25% so với năm 2010. Nhờ vậy đã góp phần cải thiện đáng kể về tình trạng ô nhiễm môi trường ở huyện nhà
Song thực trạng ô nhiễm môi trường ở huyện vẫn còn là vấn đề nóng bỏng, gây bức xúc cho người dân. Nhiều lúc, nhiều nơi vẫn còn tồn tại về tình trạng ô nhiễm môi trường nhưng chưa sao khắc phục được như vấn đề khí thải tại khu công nghiệp Phan Thiết, chất thải của các cơ sở chế biến hải sản Phú Hài gây ảnh hưởng xấu đến môi trường ở các xã Hàm Liêm,Hàm Thắng và nước thải của nhà máy đường ở thị trấn Ma Lâm,. Vẫn còn nhiều nơi đổ rác nơi công cộng, ven một số tuyến đường giao thông .Vẫn còn xảy ra phổ biến tình trạng lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, vứt bao bì thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi ở đồng ruộng, kênh mương.Nhiều khu dân cư không đảm bảo về hệ thống thoát nước, dẫn đến ứ đọng nước, gây ô nhiễm môi trường. Một số hộ sản xuất kinh doanh, cơ sở chăn nuôi tập trung, hộ chăn nuôi nằm xen kẽ trong khu dân cư thực hiện chưa tốt cam kết bảo vệ môi trường dẫn đến vi phạm xã nước thải chưa xử lý ra môi trường. Nạn phá rừng, khai thác khoáng sản trái phép và đánh bắt thủy hải sản bằng xung điện chưa được ngăn chặn triệt để, gây hủy hoại tài nguyên và môi trường và làm mất cân bằng sinh thái. Toàn bộ tình trạng ô nhiễm môi trường nêu trên đã ảnh hưởng rất lớn đến đời sống và sức khỏe của nhân dân.
Nguyên nhân những hạn chế trên chủ yếu là do một số cấp ủy, chính quyền xã, thị trấn chưa nhận thức đầy đủ và quan tâm đúng mức công tác bảo vệ môi trường. Quản lý Nhà nước về môi trường chưa chặt chẽ, có mặt thiếu đồng bộ; xử lý các trường hợp vi phạm chưa kiên quyết, triệt để. Việc tuyên truyền, giáo dục, vận động người dân chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường và tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường chưa sâu rộng, ý thức bảo vệ môi trường của bộ phận nhân dân còn hạn chế. Kinh phí cân đối cho hoạt động bảo vệ môi trường chưa đáp ứng được yêu cầu.
Trong thời gian đến, giải pháp bảo vệ môi trường cần tập trung trước hết là đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về môi trường trong toàn xã hội nhằm tạo sự chuyển biến và nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật và trách nhiệm xã hội của các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, tổ chức xã hội và mỗi người dân trong việc giữ gìn và bảo vệ môi trường. Đồng thời tăng cường công tác nắm tình hình, thanh tra, kiểm tra giám sát về môi trường, phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng thanh tra, cảnh sát môi trường nhằm phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời, triệt để những hành vi gây ô nhiễm môi trường. Chú trọng đánh giá, thẩm định các quy hoạch các khu, cụm công nghiệp và các dự án đầu tư trên địa bàn huyện. Trên cơ sở bảo đảm về môi trường mới xem xét quyết định xây dựng và triển khai quy hoạch, cấp giấy phép cho các dự án đầu tư. Quan tâm nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ công tác môi trường và trang bị các phương tiện kỹ thuật hiện đại để bảo đảm vấn đề môi trường trên địa bàn huyện. Đề nghị Nhà nước hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ môi trường, trong đó những chế tài xử phạt phải thực sự đủ mạnh để đủ sức răn đe các đối tượng vi phạm.
Lê Thương